ทำไมผมถึงร่วง ?

ผมของคนเราทุกคนมีการหลุดร่วงทุกวันแต่เมื่อใดที่ทำให้เราดูเปลี่ยนไปก็จะทำให้เกิดความกังวล

หน้าที่หลักของเส้นผมมนุษย์ คือ เป็นฉนวนป้องกันการสูญเสียความร้อนออก จากร่างกาย ปกป้องผิวจากการถูกแสงแดดทำลาย ช่วยป้องกันส่ิงแปลกปลอมไม่ให้ เข้าสู่ร่างกาย เช่น ขนตาและคิ้ว ส่วนความสวยงามจะเป็นหน้าท่ีรองของเส้นผม แต่ คนทั่วไปมักเห็นว่าเป็นหน้าที่หลัก การทำความเข้าใจเก่ียวกับวงจรชีวิตของเส้นผมจะทำให้เราเข้าใจสาเหตุของผมร่วงได้ชัดเจนขึ้น เมื่อวงจรชีวิตของเส้นผมเริ่ม มันจะดำเนินเป็นวัฏจักรไปเรื่อยๆ ไม่หยุด แต่สำหรับผู้ท่ีผมร่วง อาจเกิดจากความผิดปกติของวงจรชีวิตของเส้นผม ผมแต่ละเส้นจะผ่านระยะต่างๆ ในวงจรชีวิตอย่างอิสระไม่ขึ้นกับผมเส้นอื่น โดยต่อมรากผม (Hair follicle) จะเติบโตไปตามวงจรชีวิตเส้นผมซ้าไปเรื่อยๆ ท้ังนี้ วงจรชีวิตเส้นผมสามารถแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ

1. ระยะ Anagen – ระยะเจริญเติบโต

สำหรับผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรงร้อยละ 85 ของเส้นผมจะอยู่ในระยะนี้ ซึ่งเป็นระยะที่ต่อมรากผม (Hair follicle) มีการเจริญเติบโตและแบ่งตัวรวดเร็ว ช่วงเวลาระยะนี้เป็นตัวกำนดความยาวของเส้นผม ยิ่งระยะ Anagen ยาวเท่าใดผมก็จะยาวขึ้นเท่านั้นผมที่หนังศีรษะจะอยู่ในระยะเจริญเติบโตนี้ประมาณ 2 - 6 ปี โดยปกติผมจะยาวประมาณ 1 เซนติเมตรต่อเดือน ในช่วงปลายของระยะเจริญเติบโต จะมีสัญณาณที่ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าเป็นอะไรเปลี่ยนให้ต่อมรากผม (Hair follicle) เข้าสู่ระยะหยุดการเจริญเติบโต

1. ระยะ Catagen – ระยะหยุดการเจริญเติบโต

เมื่อสิ้นสุดระยะ Anagen เส้นผมจะเข้าสู่ระยะ Catagen เป็นการสิ้นสุดการเจริญเติบโต ระยะ Catagen นี้จะสั้นเพียง 2 -3 สัปดาห์ ในระยะเริ่มต้นของ Catagen รากผมจะหยุดการสร้างเม็ดสีเมลานิน ตามมาด้วยการขาด เลือดไปเลี้ยงต่อมรากผม ทำให้ต่อมรากผมเหี่ยวตัวและเข้าสู่ระยะพักตัว

1. ระยะ Telogen – ระยะพัก

ระยะ Telogen เป็นระยะสุดท้ายต่อจากระยะ Catagen โดยเส้นผมร้อยละ 10-15 จะอยู่ในระยะนี้และอยู่นาน 2-3 เดือน ในช่วงนี้ ผมจะไม่ยาวขึ้น แต่จะอยู่ในระยะพักและติดอยู่กับต่อมรากผม ในช่วงท้ายของระยะ Telogen ผมจะหลุดร่วงไปและถูกแทนที่ด้วยผมเส้นใหม่ หากต่อมรากผมอยู่ในระยะ Telogen เพิ่มขึ้น ผมจะหลุดร่วงมากขึ้น  และจะทำให้ผม/ขนบางลง อาการผมร่วงแบบนี้เรียกว่า Telogen Effluvium

Telogen Efuvium เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุด้วยกัน

โดยสาเหตุที่พบบ่อยได้แก่

1. ฮอร์โมน ระดับฮอร์โมนที่สูงหรือต่ำเกินไปอาจมีผลต่อการทำงานและโครงสร้าง

2. ภาวะผมร่วงจากการเป็นไข้

3. การสูญเสียเลือดอย่างฉับพลัน

4. การได้รับความเครียดทางกายที่รุนแรง เช่น จากการผ่าตัด การดมยาสลบ

5. ยาและสารเคมีบางชนิดส่งผลให้เกิดภาวะผมร่วงแบบ Telogen Efuvium