ฝ้า (Melasma) โดย พญ.สุขมาส สุวรรณวลัยกร

ฝ้า (Melasma) เป็นความผิดปกติของเม็ดสีที่พบบ่อย โดยมีลักษณะเป็นรอยหรือปื้นสีคล้ำๆ บนใบหน้าคำว่า Melasma มีรากศัพท์จาก ภาษากรีกว่า “Melas” ซึ่งแปลว่าสีดำ และหมายถึงรอยสีน้ำตาลที่เกิดขึ้นมีหลักฐานในวารสารทางการแพทย์อธิบายถึงลักษณะ อาการของฝ้านี้มายาวนานย้อนกลับไปได้ถึงบันทึกของฮิปโปเครติส (470-360 ปีก่อนคริสตกาล) ฝ้าเกิดได้ในทั้งหญิงและชายแต่พบบ่อย ในผู้หญิงช่วงวัยเจริญพันธุ์ โดยเฉพาะผู้ที่ผิวคล้ำง่าย หรือมีผิวออกสีน้ำตาล (ผิวประเภท III ถึง VI ตามการจำแนกขออง Fitzpatrick)

โดยทั่วไปฝ้ามีลักษณะคล้ายจุดกระหรือปื้นเรียบสีน้ำตาลถึงน้ำตาลเข้มบริเวณแก้ม หน้าผาก เหนือริมฝีปาก จมูก และคาง โดยมักจะเป็นทั้งสองข้างของใบหน้า เนื่องจากฝ้าเป็นอาการที่เกิดที่บริเวณใบหน้าจึงมักมีผลกระทบต่อสุขภาพจิต การเข้าสังคม อารมณ์ รวมถึงคุณภาพชีวิตของบุคคลที่เป็นฝ้า

ฝ้าเกิดจากอะไร

สาเหตุของการเกิดฝ้าน้ันซับซ้อน และเกิดได้จากหลายปัจจัย (ตารางที่ 1)

ฝ้าเกิดจากการท่ีเซลล์เม็ดสี (Melanocytes) สร้างเม็ดสี (Melanin) มากเกินพอดีหากเม็ดสีที่อยู่ในเซลล์ผิวหนังชั้นหนังกำพร้า (Keratinocytes) เรียกว่าฝ้าตื้น (Epidermal melasma) ส่วนเม็ดสีท่ีอยู่ในชั้นหนังแท้เรียกว่าฝ้าลึก (Dermal melasma)

จากการใช้ตรวจสอบด้วย Wood's light (UVA) และจุลกายวิภาคศาสตร์ของผิวหนัง สามารถแยกประเภทของฝ้าออกเป็น 3 ชนิดตามความลึกของเม็ดสี (ตารางท่ี 2)